Θέματα Ιστορίας και Δραματολογίας του Νεοελληνικού Θεάτρου

Κωδικός μαθήματος
03ΤΧ001
Μονάδες ECTS
5
Εξάμηνο
Εξάμηνο ΣΤ
Κατηγορία μαθήματος
Κατεύθυνση
Θεατρολογία
Διδάσκων καθηγητής
Περιγραφή μαθήματος
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Στόχοι: Ο αρχικός διδακτικός στόχος του μαθήματος είναι να εισάγει τους φοιτητές σε βασικά ζητήματα ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου, αλλά και σε σημαντικές θεματικές ενότητες θεατρικών έργων, που απαιτούν αναλυτική και συνθετική εργασία. Η εισαγωγή αυτή θα δώσει το έναυσμα για προβληματισμό, για διάλογο και για αυτενέργεια των φοιτητών, οι οποίοι θα εξασκηθούν στη διερεύνηση θεμάτων ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου, μέσα από τη μελέτη και σύγκριση παράλληλων κειμένων, και στην επαρκή δραματουργική ανάλυση έργων, με τελικό στόχο τη σύνθεση των δραματουργικών δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Μαθησιακά Αποτελέσματα:
●    Να ορίζουν και να αναλύουν τις βασικές έννοιες της θεωρίας και της ιστορίας του θεάτρου.
●    Να ορίζουν βασικές έννοιες της ιστορίας και του πολιτισμού.
●    Να έχουν επαρκή γνώση και προβληματισμό για σημαντικά ζητήματα της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου και για σημαντικές θεματικές ενότητες της ελληνικής δραματουργίας.
●    Να αναγνωρίζουν και να αναλύουν τις δραματουργικές τεχνικές στα έργα.
●    Να συνδέουν τη δραματουργία και την ιστορία του θεάτρου με την εξέλιξη της κοινωνίας.
 

ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

•    Αυτόνομη εργασία
•    Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
•    Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
•    Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
•    Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
•    Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 μαθήματα.
1. – Η θεματική της φιλαργυρίας στην ελληνική δραματουργία του 19ου αιώνα. Το ζήτημα του χρήματος σε σχέση με άλλες έννοιες (π.χ. πλούτος- φτώχεια) στην    ελληνική    δραματουργία. Εξεταζόμενα έργα. Η προσωπικότητα των φιλάργυρων ηρώων.
2. – Η σχέση τους με τον περίγυρό τους. Κωμικές στρατηγικές- τεχνικές.
3. – Η κατάληξη της πλοκής των έργων. Συμπεράσματα.
4. – Το νεωτεριστικό ελληνικό θέατρο του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού. Θεατρικές εξελίξεις κατά την
τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού. «Νέα Σκηνή» Κ. Χρηστομάνου. Περιοδικά και πρόσληψη των ευρωπαϊκών κινημάτων.
Παραστάσεις ευρωπαϊκών έργων. Ο Ίψεν και οι υπόλοιποι πρωτοπόροι
συγγραφείς.
5 – Οι αντιδράσεις των Ελλήνων
διανοουμένων. Το ελληνικό «θέατρο των ιδεών» ως ιδιαίτερη κατηγορία του αστικού και αγροτικού δράματος της
εποχής. Θεωρητικά κείμενα Ελλήνων συγγραφέων γύρω από το θέατρο.
Ανάλυσή τους. Παλαμάς, Ξενόπουλος, Ταγκόπουλος, Καμπύσης. Σύγχρονοι μελετητές.
6 – Ανάλυση αποσπασμάτων χαρακτηριστικών έργων του ελληνικού αστικού δράματος. Συμπεράσματα.
7 – Η θεματική της γυναικείας και της φεμινιστικής συνείδησης-στάσης στην
ελληνική δραματουργία του 20ού αιώνα.
Η θέση της γυναίκας στην ελληνική
κοινωνία. Το ελληνικό γυναικείο κίνημα. Η στάση των ανδρών. Ελληνική λογοτεχνία. Νέα γυναίκα της Κ. Παρρέν.
8 – Μυριέλλα του Δ. Ταγκόπουλου. Η χειραφετημένη του Χρ.
Παπαζαφειρόπουλου.
9 – Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια του Ι. Καμπανέλλη. Συμπεράσματα.
10 – Ο μύθος της Ελένης στη νεοελληνική δραματουργία
11 – Ο μύθος του Φιλοκτήτη στη
νεοελληνική δραματουργία
12 – Ο μύθος του Οδυσσέα στη νεοελληνική δραματουργία
13 – Ο μύθος των Λαβδακιδών στη νεοελληνική δραματουργία.
Συμπεράσματα.
 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Δραστηριότητα
Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου

Διαλέξεις

39

Μελέτη και ανάλυση βιβλιογραφίας

73

Συγγραφή εργασίας,παρουσίαση μαθήματος στην αίθουσα διδασκαλίας ή διαδικτυακά
 

1

Σύνολο Μαθήματος 

125

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Μέθοδος Αξιολόγησης:
•    Εργασία, συμμετοχή στην παρουσίαση μαθήματος (10%)
•    Γραπτή ή προφορική διαδικτυακή τελική εξέταση (90%) που περιλαμβάνει:
- Θέματα ανάπτυξης και ανάλυσης από την ύλη
 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

•    Χασάπη-Χριστοδούλου, Ε. (2002), Η ελληνική μυθολογία στο νεοελληνικό δράμα. Από την εποχή του Κρητικού Θεάτρου έως το τέλος του 20ού αιώνα, τόμ. Α΄ και Β΄, πρόλογος Βάλτερ Πούχνερ, Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
•    Σπάθης, Δ. (2015), Από τον Χορτάτση στον Κουν. Μελέτες για το νεοελληνικό θέατρο, Αθήνα: ΜΙΕΤ.
•    Γραμματάς, Θ. (1994), Από την τραγωδία στο δράμα. Μελέτες συγκριτικής θεατρολογίας, Θεατρική Έρευνα 4, Αθήνα: Τολίδης.
•    Γραμματάς, Θ. (2001), Νεοελληνικό Θέατρο και Κοινωνία. Η σύγκρουση των νέων με το σύστημα στο ελληνικό θέατρο του 20ού αιώνα, Αθήνα: τυπωθήτω- Γιώργος Δαρδανός.
•    Γραμματάς, Θ. (2002), Το ελληνικό θέατρο στον 20ό αιώνα. Πολιτισμικά πρότυπα και πρωτοτυπία, τόμ. Α΄ και Β΄, Αθήνα: Εξάντας.
•    Bασιλείου, Α. (2004), Εκσυγχρονισμός ή παράδοση; Το θέατρο πρόζας στην Αθήνα του Μεσοπολέμου, Αθήνα: Μεταίχμιο επιστήμες.
•    Μπλέσιος, Α. (2010), Το θεατρικό έργο του Δ. Κ. Βυζάντιου, Αθήνα: Παπαζήσης.
•    Blessios, A. (Mπλέσιος, Α.) (2019), Le “théâtre d’ idées” en Grèce de 1895 à 1922 (To «θέατρο των ιδεών» στην Ελλάδα από το 1895 έως το 1922). Αθήνα: Βιβλιοθήκη Σ. Σαριπόλου 134, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
•    Πετράκου, Κ. (2007), Θεατρικές (σ)τάσεις και πορείες, Αθήνα: Παπαζήσης.
•    Πούχνερ, Β. (1984), Ευρωπαϊκή θεατρολογία. Ένδεκα μελετήματα, Αθήνα: Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν.
•    Πούχνερ, Β. (1988), Ελληνική θεατρολογία. Δώδεκα μελετήματα, Αθήνα: Εταιρεία Θεάτρου Κρήτης.
•    Σπάθης, Δ. (2005), «Παλαιά λογοτεχνικά κείμενα σε νέες εκδοτικές περιπέτειες», Ο Ερανιστής (Ανάτυπο), τόμ. 25, 2005, Αθήνα, σσ. 353-406.
•    Σταματοπούλου-Βασιλάκου, Χρ. (2006), Το θέατρο στην καθ’ ημάς Ανατολή: Κωνσταντινούπολη- Σμύρνη. Οκτώ μελετήματα, Αθήνα: Πολύτροπον.
•    Ταμπάκη, Άννα (2002), Η νεοελληνική δραματουργία και οι δυτικές της επιδράσεις (18ος-19ος αι.), δεύτερη έκδοση, Αθήνα: Ergo.
•    Σακελλαρίδου, Έλση (2006), Σύγχρονο γυναικείο θέατρο. Από τη μετα/μπρεχτική στη μετα/φεμινιστική αναπαράσταση, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
 

URL ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ECLASS

https://eclass.uop.gr/courses/ 1658/